Ponad 80% energii w domu z OZE. Czy to oznacza, że będzie tanio?

Dość powszechne jest narzekanie na drogą energię i paliwa. Ja postanowiłem pójść w przeciwną stronę i pokazać co zrobiłem, żeby mieszkanie we własnym domku na wsi było wygodne i do tego tanie. 

Opiszę krótko w co zainwestowałem i dlaczego, a także jakie są realne zwroty z tych inwestycji 

Energia jest droga, OK. 

Ale czy można ją mieć za darmo, albo prawie za darmo? Tak, jeżeli ponad 80 % energii na potrzeby naszego domu wytwarzamy sami.

No dobra, to ile trzeba zapłacić żeby energię mieć tania albo "za darmo" ? 

Jakie są stopy zwrotu z moich inwestycji w OZE? 

Kiedy to się zwróci? 

Właśnie mijają 4 pełne lata pracy naszej instalacji fotowoltaicznej. Nie jest to duża instalacja. Więcej paneli nie dało się wcisnąć na nasz dach o nieregularnych kształtach, żeby uniknąć zacienienia paneli przez kominy czy daszki. Instalacja ma 6,12 kWp, co według pierwotnych założeń powinno pozwolić na pokrycie naszego zapotrzebowania na energię elektryczną, gdy dom ogrzewany był gazem. 

W praktyce we wszystkich 4 sezonach produkcja z paneli okazała się wyższa niż zakładane 6120 kWh. 

Łącznie wyprodukowaliśmy już ponad 18 MWh prądu z fotowoltaiki. Gdyby kupować ten prąd z elektrowni to by oznaczało spalenie ponad 11 ton węgla i uwolnienie do atmosfery 28 ton CO2. Już chociażby z tego powodu było warto zakładać fotowoltaikę.

W 2022 roku gdy wybuchła wojna na Ukraine i ceny gazu LNG zaczęły iść ostro w górę podjęliśmy decyzję o instalacji powietrznej pompy ciepła i ten bilans energetyczny uległ zmianie. Żeby go lepiej pokryć energią wytwarzaną samodzielnie kupiliśmy udziały w wiatraku (konkretnie w spółce zoo), który produkuje energię elektryczną gdzieś tam pod Piotrkowem Trybunalskim.

W tym kontekście ten bilans jest trochę wirtualny, ale z punktu widzenia finansów nie ma w sumie znaczenia gdzie ten prąd jest wytwarzany. Ważne, że w ponad 80% potrzebną nam energię wytwarzamy sami i nie musimy jej kupować z zewnętrznych źródeł.

Mamy też kocioł gazowy, który pracuje tylko w momentach szczytowego zapotrzebowanie w mroźne dni, których jest u nas kilka, maksymalnie kilkanaście rocznie. W efekcie gaz odpowiada u nas jedynie za niecałe 3% zużywanej przez nas energii. W związku z tym obojętnie ile będzie kosztował nie spowoduje sporych wydatków.

Podobną ilość energii wytwarzamy z biomasy, a konkretnie spalamy drewno w kominku z zamkniętą komorą spalania.

Ten proces nie dość, że przyjemny, to  jest zadziwiającą sprawny. Kominek ma według danych producenta 16 kW mocy i rzeczywiście, nawet w największe mrozy, bez problemu ogrzewa salon z otwartą kuchnią (ponad 60 m2) do temperatur rzędu 25 stopni. Jedyny problem, że wtedy automatycznie wyłącza się ogrzewanie podłogowe, które jest takie przyjemne. 

Jak ten bilans energii wygląda sumarycznie? 

Do ogrzania domu potrzeba sporo energii, w naszym przypadku około 12600 kWh ciepła rocznie.

Do podgrzania ciepłej wody użytkowej do mycia potrzeba około 5,5 tysiąca kWh.

Pozostałe sprzęty, czyli AGD, rekuperacja, hydrofor, światła, elektronika itd zużywają rocznie niecałe 6,5 tysiąca kilowatogodzin. 

Razem to jest  24,6 tysiąca kilowatogodzin. To sporo, zwłaszcza gdybym chciał je wszystkie kupić od ENEA.

Na szczęście jak wspomniałem ponad 80% energii wytwarzamy sami. Jak wygląda ten bilans? 

Prawie połowę energii , 44,5%  wytwarza pompa ciepła. Dla osób, które nie były najmocniejsze z fizyki może wydawać się dziwne, że pompa ciepła potrafi ogrzewać dom powietrzem , które ma temperaturę na przykład minus 5 stopni.

Można sobie ten proces wyobrazić w ten sposób, że pompa rozprężając czynnik roboczy schładza go do temperatury niższej niż temperatura otoczenia. Przy temperaturze minus 5 stopni będzie to około minus 7 stopni. Tym sposobem gaz przechodząc przez wymiennik ciepła mimo wszystko się ogrzewa o 2 stopnie, do tych minus 5 stopni. Pompy ciepła mają wymienniki o ogromnej powierzchni wymiany ciepła i są w stanie te 2-3 stopnie różnicy uzyskać nawet w ujemnych temperaturach. To wystarczy by proces działał akceptowalnie wydajnie. Tak nagrzany gaz pompa nagrzewa sprężając go  i uzyskujemy już w wewnętrznym obiegu grzewczym temperatury , które pozwalają nam ogrzewać dom. 

Jak widać poniżej przy ogrzewaniu ciepłej wody latem udaje się uzyskać na wymienniku ciepła 6.8 stopnia różnicy ( z 12.8 na 19.6 stopnia na wyjściu)

W zimie jest ciężej, ale do minus 5 stopni działa to naprawdę dobrze.

Prawie połowa energii z powietrza.

Te 44,5 % energii w naszym bilansie to energia przechwycona z powietrza przez pompę ciepła. 

Do zasilenia pompy potrzeba energii elektrycznej, ale przy tym typie pompy jest to zaledwie około ⅓ energii. Około ⅔ energii jest przechwytywane z otoczenia, z energii powietrza. 

Wspomniane 44,5 % to sama nadwyżka energii pozostała po odjęciu energii potrzebnej na zasilanie pompy.

27,3 % energii pochodzi z paneli fotowoltaicznych. 

8,1 % energii produkuje nasz wiatraczek, oczywiście w przeliczeniu na nasze udziały. W realu produkuje on rocznie ponad 3 tysiące MWh. Czyli mógłby zasilić w całości 130 takich domów jak nasz. 

2,8% energii wytwarza nasz kocioł gazowy, a 2,4% kominek.

Ostatecznie w ENEA kupujemy tylko 14,8% energii. 

To powoduje, że ceny energii nigdy nie będą już naszym problemem, obojętnie jak by ona nie zdrożała.

No tak, ale nie jest to za darmo. Instalacja fotowoltaiki i pompy ciepła kosztowała ponad 57 tysięcy złotych. Prawie 17 tysięcy odzyskaliśmy z ulg podatkowych i dofinansowania (Moje ciepło  i Mój Prąd). 

Reszta była jednak w  kredycie. 

Uczciwie odliczam sobie koszty finansowe związane z odsetkami i wychodzi mi na to, że 

fotowoltaika założona w połowie 2021 roku zwróci nam się  po 5.5 roku czyli pod koniec 2026 roku, a pompa ciepła zamontowana wiosną 2022 roku zwróci się po 6.5 roku, czyli pod koniec 2028 roku. 

Policzyłem sobie ROI czyli stopę zwrotu z zainwestowanego kapitału. Pominąłem tutaj dotacje i zwroty podatkowe, które rozliczyliśmy po paru miesiącach. Traktując jako bazę do obliczeń kapitał potrzebny na kredytowanie tych inwestycji wyszło mi w skali 4 lat około 17-18% rocznie na czysto. 

Myślę, że ciężko znaleźć lepszą inwestycję przy tak niewielkim stopniu ryzyka. Ci , którzy inwestują zgodzą się zapewne z faktem, że nie jest łatwo uzyskać 17% rocznie zwrotu z inwestycji ;)

Uzyskanie takiego ROI na kredytowanym, zewnętrznym  kapitale zupełnie mnie zadowala. Obecnie, w 2025 roku,inwestowanie w fotowoltaikę i pompy ciepła wygląd znacznie gorzej. 

Fotowoltaika na nowych zasadach, aby była opłacalna wymaga magazynu z inteligentnym oprogramowaniem. Sporo pewnie da się osiągnąć dobrze wykorzystując taryfy dynamiczne w połączeniu z dużym buforem ciepła. Może ktoś z was ma już takie doświadczenia, to zachęcam do podzielenia się wnioskami. W sieci pełno jest materiałów, ale nie do końca pewnie wiarygodnych. Często są to firmy, które próbują ludziom coś wcisnąć. Myślę, że doświadczenie kogoś ze znajomych może być bardziej wiarygodne.

Ja wypracowałem sobie zdanie na bazie własnych doświadczeń. 

Są ludzie, którzy nie mają możliwości inwestowania w OZE , bo na przykład mieszkając w bloku nie mają na to wielkiego wpływu, chociaż są też przypadki przechodzenia na OZE w budownictwie wielomieszkaniowym Mając domek chyba warto rozważyć  wytwarzanie energii samodzielnie, nawet na nowych , trudniejszych zasadach. Ale trzeba wszystko dokładnie policzyć, każdy dom jest inny. Czasami sam zniechęcałem do pomp ciepła znajomych, którzy mają słabo ocieplony dom. Pompa ciepła w takim obiekcie może ostro nabroić, włącznie z tym, że będzie zimno jeżeli są tam stare grzejniki, wymagające wysokich temperatur zasilania rzędu 50-55 stopni Celsjusza. 

Co się nie udało? 

Acha, żeby nie było tak idealnie, ROI z inwestycji w wiatrak jest na razie bardzo kiepskie. Kapitał był długo zamrożony, bo po wybuchu wojny załamały się łańcuchy dostaw, nie udało się sprawnie kupić tego wiatraka, potem montaż , odbiory techniczne. Ostatecznie inwestycja przeciągnęła się o ponad 1,5 roku w stosunku do pierwotnych założeń. 

W perspektywie 25 lat pewnie nie będzie to miało większego znaczenia, ale uczciwie powiem, że ten wiatrak kosztował mnie na początku trochę nerwów. 

Po drugie, znacznie tańsze jest użytkowanie pompy ciepła gdy posiadamy w domu 100% ogrzewania podłogowego. Wymagana jest wtedy niższa temperatura zasilania układu, co lubią pompy ciepła. Uzyskują wtedy jeszcze lepszą wydajność i ekonomikę. Ja niestety kupiłem nasz dom z istniejącymi instalacjami i zalanymi posadzkami. Prawie całe piętro ogrzewane jest u nas grzejnikami. Jest możliwość przeróbki instalacji grzejnikowej na podłogową lub nawet ścienną, ale na razie nie wychodzi mi na to, żeby opłacało się demolować świeżo urządzone pokoje. Być może w trakcie remontu, który kiedyś nadejdzie zdecydujemy się na takie rozwiązanie. 

Po trzecie dzisiaj zdecydowałbym się na gruntową pompę ciepła. W momencie podejmowania decyzji była jakieś 20 tysięcy droższa niż powietrzna. Wydawało mi się to dużo, ale w skali budowy całego domu ta kwota zginęłaby bez śladu, a nagrodę można by zrezygnować ze “szczytowego” ogrzewania gazowego i kocioł gazowy wykorzystać w innym mieszkaniu. To była jedna z gorszych decyzji. Gruntowa pompa ciepła daje stabilne zasilanie niezależnie od temperatury powietrza. Może być na dworze minus 25 stopni,  a taka pompa jest w stanie dać  taką samą moc jak przy + 5 stopniach. Z tego właśnie względu powietrzne pompy ciepła wymagają uzupełnienia jakąś mocą szczytową w postaci grzałek elektrycznych czy właśnie kotła gazowego. 

Po czwarte w moim domu nie dało się zastosować kominka z płaszczem wodnym. Bardzo mnie to boli. Komin w salonie był tak odległy od kotłowni, że nie wyobrażałem sobie estetycznego doprowadzenia tam instalacji hydraulicznej odbierającej ciepło z kominka. W efekcie kominek ma tendencje do przegrzewania salonu, podczas gdy nadwyżek ciepła nie da się wykorzystać w innych pomieszczeniach. Jeżeli będę projektował jeszcze jeden dom , to kominek z płaszczem wodnym będzie robił właśnie za szczytowe źródło ciepła na duże mrozy. No chyba, że politycy zabronią nam do tego czasu palenia w kominkach lub liściaste drewno opałowe podrożeje tak mocno, że stanie się to nieopłacalne. Dzisiaj jest to tanie i ekologiczne. CO2 uwalniany jest w procesie spalania drewna, ale rosnące w tym samym czasie drzewa pochłaniają CO2 i bilans wychodzi na zero. Spalanie suchego drewna liściastego jest praktycznie prawie bezdymowe. Zdarzało się, że szyba kominka była zupełnie czysta po całym dniu palenia. Przy okazji polecam palenie "od góry", które polega na zapalaniu stosu poukładanego drewna od góry. Przez kilka godzin nie trzeba otwierać komory spalania, regulując tylko dopływ powietrza, a szyba pozostaje czysta. To wymaga oczywiście dobrze wysuszonego, liściastego drewna ( np. dąb, buk)

Rekuperacja.

W domu pracuje system mechanicznej wentylacji (tzw. rekuperacja) , który minimalizuje straty związane z wentylacją pomieszczeń, które są spore w przypadku klasycznych kominów wentylacyjnych. Taki zwykły komin wyrzuca ogrzane powietrze, a wciąga zimne powietrze szparami z zewnątrz. W zimie powoduje to spore straty. Rekuperacja powoduje, że świeże powietrze wciągane do domu przez czerpnię powietrza jest nagrzewane w wymienniku ciepła za pomocą zużytego, ciepłego powietrza. Znowu odzysk energii.

Reasumując, mimo popełnionych błędów i ograniczeń związanych z faktem kupienia istniejącego domu, udaje się zasilać go energią w ponad 80 % wytworzoną samodzielnie, a więc bardzo tanio. 

Niestety na wieś trzeba jakoś dojechać.

Z  mieszkaniem w domku na wsi związana jest konieczność dojeżdżania do miasta autem. Ania, moja żona jeździ do pracy codziennie, ja pracuję zdalnie i w firmie jestem raz w tygodniu. Auta które używamy emitują niestety spore ilości CO2. 

Ania jeździ hybrydową Toyotą, która spala średnio niecałe 5 l benzyny na 100 kilometrów, co przy jej dużych przebiegach rocznie przeliczyć można na około 8000 kWh energii. 

Ja jeżdże znacznie mniej i drugie auto (stary diesel) zużywa około 5160 kWh energii.  

To razem ponad 13 tysięcy kilowatogodzin na transport. I to są niestety kilowatogodziny pochodzące w 100% ze spalania paliw kopalnych. 

Mam nadzieję, że w najbliższym czasie się to zmieni.

20 milionów Euro w prezencie dla Torunia od Bydgoszczy?

 Witajcie. 

Na blogu miała miejsce dłuższa strategiczna pauza, ale widzę, że nie zmienił się standard w relacjach pomiędzy Bydgoszczą a władzami samorządowymi województwa. 

Podział środków publicznych na rozwoj obszarów funkcjonalnych znowu faworyzuje mniejszą ze stolic województwa. Świadczy o tym alokacja środków zaprezentowana na stronie samorządu województwa.

Link tutaj:  https://kujawsko-pomorskie.pl/aktualnosci/marszalkowska-polityka-terytorialna-samorzady-przed-kolejna-wielka-szansa/

Co wynika z przedstawionych liczb? 

ZIT Metropolii Bydgoszcz zamieszkiwany przez 600 tysięcy osób otrzymał do dyspozycji na inwestycje 104 miliony Euro. to jest kwota 173 Euro na osobę. 

Toruński ZIT zamieszkiwany przez 315 tysięcy mieszkańców otrzymał do dyspozycji kwotę 88,5 miliona Euro, co daje kwotę 280 Euro na osobę. To jest ponad 62% większa alokacja w przeliczniu na 1 mieszkańca. To nie jest jakaś kosmetyczna różnica. Gdyby środki te były podzielone proporcjonalnie do ilości mieszkańców, to Bydgoszcz dostałaby ponad 20 milionów Euro więcej, a Toruń tyle samo mniej.

Jakie zatem kryteria zdycydowały o takiej alokacji? Czy to może mniejsze związki gmin były jakoś premiowane? Chyba nie. Spójrzmy na alokację środków dla Włocławskiego ZIT zmieszkiwanego przez 194 tys mieszkańców. Tez związek gmin otrzymał 42,5 miliona Euro na swoje inwestycje, co dało kwotę 218 Euro na mieszkańca. Co zatem zdecydowało o tym, że środki dla Torunia są ponownie proporcjonalnie znacznie większe niż środki dla Bydgoszczy? Dlaczego toruńskie władze samorządowe bezkarnie przyznają zawyżone dofinansowanie dla Torunia? Bo mogą. Kto im coś zrobi. Od kilkudziesięciu lat to robią i przez ten czas nikt nie znalazł sposobu, żeby to ukrucić. No to będą robić dalej. Kto im zabroni.

A przecież inwestycje prowadzone w prawie dwukrotnie większej Metropolii Bydgoszcz wymagają prawie dwukrotnie większych nakładów, aby były tak samo skuteczne. Co oznacza zmniejszanie środków na inwestycje największego w regionie ZIT-u? Oznacza to, że cele stawiane przed tym programem też będą zrealizowane tylko częściowo. A celem jest przecież np ekologiczny transport. Jeżeli największy ZIT nie zrealizuje swoich celów, albo zrobi to częściowo, to będzie mniej zielono, większe emisje. 

Jeżeli emisje CO2 z transportu czy zbudynków będą się zmieniejszały wolniej niż powinny, to jest  to działanie na szkodę całego kraju, bo powietrze mamy na końcu wspólne. Jaki sens ma zatem odbieranie pieniędzy na inwstycje Bydgoszczy? 

źródło: https://kujawsko-pomorskie.pl/aktualnosci/marszalkowska-polityka-terytorialna-samorzady-przed-kolejna-wielka-szansa/

Tu nie chodzi o jakiś rozwój miasta. 20 milionów Euro w skali problemów rozwojowych Bydgoszczy niewiele zmienia. Chodzi jednak o podejście władz, które jak widać ciągle się niestety nie zmienia. 

Z drugiej strony 20 milionów Euro to nie jest kwota mała. Dla porównania PIS może stracić 100 milonów złotych subwencji w wyniku nieprawidłowości przy finansowaniu kampanii wyborczej. Jest to temat, który porusza przez wiele tygodni ogólnopolską opinię publiczną. 

Z drugiej strony zaniżenie inwestycji ZIT Metropolii Bydgoszcz o 20 milionów Euro ( około 85 milionów złotych) przechodzi praktycznie bez echa, nawet w lokalnych mediach. To pokazuje jak głęboko dysfunkcyjne jest całe to nasze środowisko polityczno - samorządowo -medialne. Wszyscy zaakceptowali fakt, że Toruń po prostu musi mieć dostać więcej. Nie ma co o tym w ogóle dyskutować.

Drugą rzeczą, która rzuca się w oczy jest fakt, że Grudziądz i Inowrocław nie tworzą ZIT-ów razem ze swoimi powiatami. Tworzą je osobno. To jest chyba jeszcze większa kompromitacja. Według założeń to mają być właśnie "zintegrowane" czyli wspólne inwestycje bezpośrednich sąsiadów. Nasze województwo jest bardzo dziwne. Ciekawe, że takie praktyki są w ogóle możliwe. Może racje mają ci, którzy twierdzą, że Unia Europejska jest organizmem chorym i niezdolnym do racjonalnych działań, że po prostu musi się sama wypalić. Na tym blogu jest wiele przykładów działań podejmowanych w naszym regionie w celu niby rozwoju, a w rzeczywistości absurdalnych. 

Do dzisiaj nie mamy systemu wspólnego biletu dającego możliwość swobodnego podróżowania w aglomeracjach pociągiem, autobusem podmiejskim , tramwajem i autobusem miejskim. Transport zbiorowy, który nie działa w systemie zintegrowanym jest znacznie mniej efektywny i znacznie droższy w utrzymaniu niż transport dobrze zintegrowany. Przyciąga mniej pasażerów. Wymaga większych dotacji.  Te zaniechania władz wojewódzkich narażają nas na ogromne straty finasowe. I to każdego roku. Szkoda, że tak jest. Cierpi na tym przede wszystkim środowisko, bo co na koniec wybierają ludzie gdy brakuje sprawnego, wydajnego systemu transportowego ? Samochody. 

Pzodrowienia dla Konrada, jeżeli to przeczytasz :) 

Pustawo na Park & Ride w Bydgoszczy. Dlaczego?

System parkingów P&R (parkuj i jedź) , który startuje w Bydgoszczy do tej pory trudno określić jako sukces. 

Obserwowałem parking przy rondzie Kujawskim od pewnego czasu. Dopóki był darmowy, to korzystało z niego sporo ludzi. To świadczy niezbicie, że ta lokalizacja dobrze nadaje się na parking.  Po opuszczeniu szlabanów zupełnie opustoszał. Problem leży zatem prawopodobnie w wysokości opłat.

Ile to kosztuje i dla kogo jest zaprojektowany ten system ? 

Załóżmy, że modelowy miesiąc ma 22 dni robocze.  

Koszt bydgoskiego parkingu  Part&Ride oraz dojazdu komunikacją miejską do miejsca docelowego dla 1-2 osób to 264 złote (12 zł x 22 dni).

To jest spora kwota. Około 7,5% minimalnej pensji krajowej brutto. Do tej kwoty każdy musi doliczyć sobie koszty zmienne związane z dojazdem samochodem ze swojego domu do parkingu. Jeżeli to jest odległość 20 kilometrów, to przez 22 dni robocze samochód pokona 880 km. Jeżeli auto zuzywa 61 litrów paliwa to sama benzyna będzie kosztowała 412 złotych przy cenie 6,7 zł/litr.

Samo paliwo do auta + parking + komunikacja miejska w tym wariancie to 676 złotych. Wydaje mi sie, że to jest kwota trudna do zaakceptowania dla większości dojeżdżających osób. To już jest 19% minimalnej pensji brutto. Sporo. Bardzo dużo.

Warto przy tym zwrócić uwagę na fakt, że opłata za P&R jest znacznie korzystniejsza finansowo niż płacenie za bilety w strefie płatnego parkowania. 

Sądzę, że większość kierowców znajduje sobie jednak miejsca do bezpłatnego zaparkowania auta. Jeżeli nie jest w stanie go znaleźć, to raczej będzie szukać opcji dojachania do pracy transportem zbiorowym. 

W takiej sytuacji ma opcje dużo tańsze. Może mniej komfortowe, ale cenowo znacznie atrakcyjne. Na przykład mieszkańcy Brzozy mogą dojechać jedną linią nr 99 do centrum Bydgoszczy za 98 złotych. Jeżeli muszą dojechać do pracy z przesiadką, jak większość pasażerów podmiejskich gmin, to sieciówkę na obie strefy kupią za 148 złotych. 

 Trochę gorzej wygląda to w przypadku mieszkańców, których domy nie znajdują się w zasięgu podmiejskich linii autobusowych obsługiwanych przez ZDMiKP. W tej grupie będą  pasażerowie dojeżdżający PKS-ami, czy koleją. Te oferty ciągle nie są zintegrowane w formie jednago biletu obejmującego całą podróż. Wyjątkiem może tu być mieszkaniec Solca Kujawskiego dojeżdżający do pracy do Bydgoszczy pociągami. Taki wspólny bilet na pociąg + 1 linię bydgoską można kupić za 310 złotych. 

https://zdmikp.bydgoszcz.pl/pl/20-komunikacja/2196-bilet-bit-city

To jest ponad dwa razy więcej niż mieszkańcy korzystający z podmiejskiej komunikacji zintegrowanej z ZDMiKP , ale ciągle dwa razy taniej niż dojazd własnym samochodem na bydgoski P&R. 

Niestety mieszkańcy innych gmin przylegających do przystanków kolejowych nie mają dostępu do analogicznej oferty jaką ma Solec Kujawski. Szkoda. Minęło wiele lat od czasu wprowadzenia tej oferty, a ciągle nie udało się wypracować systemu wspólnych rozliczeń, na przykład dla Nakła, Nowej Wsi Wielkiej czy Pruszcza. 

W koszcie 264 zł za 22 dni robocze P&R zawarta jest cena 108 zł, które musielibyśmy zapłacić za miesięczną sieciówkę na terenie miasta dla jednej osoby. Zatem można powiedzieć, że opłata za sam komponent parkingu to aż 156 zł.  Ta kwota wydaje się bardzo duża w porównaniu do kwoty 108 zł za konkretną usługę przewozu pasażera śrdodkami transportu publicznego, które zużywają drogie paliwo/energię, które wymagają ponoszenia kosztów pracy motorniczych/kierowców. Uwzględnić trzeba także wysokie koszty amortyzacji pojazdów. OK

Parking P&R działa w trybie automatycznym i jego koszty zmienne są bliskie zera. Dlaczego ta usługa kosztuje aż 156 złotych na miesiąc? Trudno mi to zrozumieć.

Moim zdaniem ludzie regularnie dojeżdżający do Bydgoszczy nie będą masowo korzystali z tych parkingów jeżeli cena będzie tak wysoka. 

Nieco inaczej wygląda ta kalulacja, jeżeli w aucie znajdują się dwie osoby. Niestety muszą one poruszać się po mieście wspólnie. To może utrudniać skorzystanie z tej usługi. 

Dlaczego w cenniku P&Ride cena jest taka sama dla 1 i 2 osób w pojeździe? 

Może lepszym rozwiązaniem byłoby zróżnicowanie ceny dla 1 i 2 osób przy jednoczesnym umożliwieniu wszystkim osobom poruszanie się niezależnie od siebie po mieście? Przecież to nie jest problem wydrukować kolejne bilety dla pasażerów. 

W mojej ocenie koszt komponentu parkowania powinien zostać obniżony, inaczej te parkingi długo nie będą optymalnie wykorzystane.

Taki system P&R może być atrakcyjny dla osób przyjeżdżających okazjonalnie do Bydgoszczy. Jestem jednak sceptyczny co do perspektyw takiego sposobu wykorzystania tych parkingów. Jako mieszkaniec Przyłęk jeżdżę z rodzinką do Bydgoszczy, głównie w weekendy, kiedy nie działa strefa płatnego parkowania i nie ma problemu ze znalezieniem miejsca do parkowania w pobliżu celu podróży. W mojej ocenie P&R powinien ujawnić swoje zalety głównie w dni robocze gdy o miejsce parkowania w centrum jest znacznie trudniej ( i drożej) , a priorytetowy transport zbiorowy potrafi być czasami szybszy niż auta stojące często w korkach. Z tego względu cenniki i system powinien zostać zoptymalizowany pod kątem osób korzystających dojazdów regularnie w ciągu tygodnia, w dni szkolne/robocze.

Reasumując, trudno mi jest zrozumieć jak władze miasta wyobrażają sobie tą usługę. Jak wyobrażają sobie grupę docelową dla tej usługi oraz procesy decyzyjne, które miałyby doprowadzić do wyboru właśnie tej oferty? 

Co ciekawe, próbowałem sprawdzić ile kosztuje abonament na strefę płatnego parkowania w Bydgoszczy. Ku mojemu zdziwieniu nie znalazłem takiej opcji. W ofercie widzę abonament dla mieszkańców strefy oraz dla posiadaczy pojazu hybrydowego. 

https://bydgoszcz.e-abonamenty.pl/index.php?id_category=17&controller=category

Ciekawe. Nie potrafię znaleźć tej opcji, czy rzeczywiście jej nie ma ? 

Inną kwestią jest lokalizacja poszczególnych komponentów systemu P&R. Temat na osobną dyskusję, zwłaszcza w kontekście zadbania o komfort przesiadek na zbiorkom.

100 lat temu Polska pod Warszawą, dzisiaj Ukraina pod Kijowem walczy o powstrzymanie rosyjskiego imperializmu.

 Dzisiaj cały wolny świat nie jest w stanie myśleć o niczym innym niż agresja Rosji na Ukrainę. Ja także. W Polsce te wydarzenia są odbierane w sposób szczególny, bo to Polska sto lat temu była tarczą dla ekspansji sowieckiego totalitaryzmu. Dzisiaj rozgrywa się bitwa o Kijów,  sto lat temu na linii Wisły rozegrała się ogromna bitwa, która powstrzymała rozlew sowieckiej zarazy na całą Europę. Polacy chyba najbardziej są w stanie zrozumieć co przeżywa teraz naród ukraiński.

Polska jest najbliższym sąsiadem Ukrainy i ma świadomość, że może być następna na liście życzeń reżimu Putina. To do Polski docierają setki tysięcy uchodźców z Ukrainy ogarniętej wojną. Tydzień temu nikt nie potrafił sobie wyobrazić, że rosyjskie burzące pociski typu Iskander będą uderzały w bloki, w których mieszkają cywile. Myśleliśmy, że cywilizowany świat już tak nie działa. Może to prawda - cywilizowany świat tak nie działa, ale Rosja wykluczyła się na długo z tego grona. Rosja pokazała swój dziki, nieokiełznany charakter. 

Obserwatorzy podkreślają często, że naród rosyjski to nie Putin. To jest niewątpliwie prawda. Jednak narody ponoszą odpowiedzialność za to w jaki sposób kreują i wybierają takich przewódców jak Adolf Hitler, Józef Stalin czy Władimir Putin. Niestety w różnych miejscach na świecie co jakiś czas rodzą się totalitane  reżimy. Przykład nazistowskich Niemiec pokazuje, że może to spotkać nawet naród szczycący się wysokim poziomem rozwoju cywilizacyjnego, bogatą kulturą. Być może żaden duży naród nie jest na zawsze wolny od takich pokus, żeby powierzyć władzę głoszącemu mocarstwowe hasła szaleńcowi. 

Ważne jest w jaki sposób narody traktują takie reżimy. Obecnie niezmiernie ważne jest jak totalitarny reżim Putima zostanie potraktowany przez naród rosyjski. Dostęp do informacji jest w Rosji niewątpliwie utrudniony, ale naród, który chce zrzucić takie jarzmo musi wykształcić alternatywne formy przekazu prawdziwej informacji. Polacy działali, nie dali się ogłupiać sowieckiej propagandzie. Sowiecka dominacja militarna skazała pokolenie mojego dziadka na kilka dekad życia pod sowieckim butem, ale ludzie przekazywali sobie prawdę. W rodzinach znana była powszechnie prawda o sowieckim mordzie katyńskim dokonanym na tysiącach polskich oficerów. Nie można było o tym mówić głośno, ale wszyscy wiedzieli, że to sowieci masowo mordowali wziętych do niewoli polaków. Czy to możliwe, że rosjanie nie wiedzą co robi Putin? Ile czasu minie zanim się dowiedzą? Czy będą chcieli się dowiedzieć?

Pokolenie mojego ojca wykształciło sprawne systemy przekazywania prawdy. Radio Wolna Europa było słuchane przez wiele lat. W Bydgoszczy pamiętamy akcję spalenia przez ludzi zagłuszarki mającej powstrzymać przekaz prawdy. Mój ojciec , Maciej Głuszkowski, przez kilka lat pracował w strukturach podziemnej Solidarności, a jego komórka drukowała i kolportowała podziemną prasę kanałami związkowymi. Wiedzieli jakie za to grożą konsekwencje. Znali internowanych kolegów, którzy mieli mniej szczęścia i zostali szybciej zgarnięci przez SB. Solidarność, zwykli ludzie nie bali się stanąć z gołymi rękoma przeciwko czołgom totalitarnego systemu. Dzisiaj jesteśmy z nich dumni.

Pamietajmy o tym, że nie można traktować narodu rosyjskiego jak bezmózgą masę zjadaczy chleba. Oni dzisiaj podejmują własne personalne wybory jak zachować się wobec tak bestialskiej agresji własnego państwa na sąsiada. Kilka tysięcy rosjan siedzi już w więzieniach za udział w protestach. Wielokrotnie więcej bierze udział w nich. Ale potrzeba znacznie mocniejszego udziału obywateli Rosji, żeby zmusić reżim Putina do zmiany postawy. Ci szlachetni Rosjanie, którzy protestują dzisiaj na ulicach miast Rosji zdają sobie sprawę, że walczą o przyszłość Rosji w gronie rozwiniętego cywilizacyjnie świata zachodu. Oni nie chcą wracać do czasów międzynarodowej izolacji z czasów ZSRR. Doświadczyli prawdziwego życia, wolności wyborów, możliwości robienia interesów z zachodem. Chcą dalej tak żyć. Ale potrzeba ich dzisiaj na ulicach setki tysięcy. Takie ilości, których nie da się już wsadzić do więzień. Potrzeba powszechnego potępienia działań Putina i jasnego żądania odsunięcia go od władzy. Ten człowiek jest już skompromitowany w oczach zachodu. Rosja z Putinem nigdy nie stanie się takim partenerem jakim była jeszcze tydzień temu dla wiele krajów zachodniej cywilizacji. Wolny świat ceni sobie wolność, demokrację, prawo do samostanowienia, prawo do rozwoju dla każdego narodu. Putin zyskał już sobie w ciągu kilku dni opinię zbrodniarza wojennego. To mocno podkopało potencjał Rosji, jako przyszłego potencjalnego partnera. Normalni ludzie w Rosji, którzy już znają prawdę, odczuwają na pewno moralną odpowiedzialność za te zbrodnie i wstyd.

Co zrobi rosyjska ulica? To jest chyba najważniejsze pytanie. Niezależnie ile terytorium swojego kraju obroni Ukraina, to nie ulega wątpliwości, że nie uzna militarnych podbojów Putina, co skaże Rosję na długotrwałą izolację. Putin dokonał jednej rzeczy wielkiej.  W kilka dni zintegrował Europę w sposób niespotykany od dawna. To jedno co na razie osiągnął, chociaż z pewnością nie to było jego celem. Okazało się, że mimo pierwotych oporów, mimo świadomości, że trzeba coś poświęcić (np wzrost PKB, czy koszty przebudowy i derusyfikacji systemu energetycznego)  kraje Europy stanęły za wolną Ukrainą. Ukraińcy po prostu zasłużyli już sobie na to. Ich pragnienie wolności zasługuje na wsparcie.

Niezmiernie podoba mi się to sformułowanie: "derusyfikacja systemu energetycznego Europy".

Nie dość, że spalanie węglowodorów (ropy i gazu) oznacza ogromne emisje CO2 i niszczenie klimatu, to jeszcze zasila budżet totalitarnej Rosji. Europa uświadomił sobie, że musi ponieść koszty derusyfikacji i nareszcie chce ponieść te koszty. Głos Polski został usłyszany. Świat z niedowierzaniem szeroko otworzył oczy. Nasza historia nauczyła nas do czego zdolna jest Rosja. Różnie nazywały się polityczne systemy naszych oprawców ze wschodu, począwszy od carów, przez czasy stalinizmu, komunizmu. Teraz mamy próbę rozlania putinizmu na Europę, a na drodze pierwsza stanęła Ukraina. Etykietki się zmieniają ale pozostaje od setek lat wspólny element tych systemów: pragnienie siłowej ekspansji  i brak poszanowania dla wolności otaczających Rosję narodów. 

Czy ten naród kiedykolwiek się opamięta? Czy zacznie szukać swoich szans w tworzeniu innowacji, w konkurowaniu na technologie? Czy też pozostanie jedynie relatywnie prymitywnym barbarzyńcą zdolnym jedynie do dość prymitywnych działań jak wykopanie z ziemi surowców naturalnych i za pieniądze z ich sprzedaży zbudowanie silnej armii grożącej otaczającemu światu? To nie jest przypadek, że właśnie w tym kraju ciągle rodzą się takie oprawcze systemy.

To pokazuje jak wiele dzieli rosyjski naród od naródów wolnego świata. To pokazuje jak  mało popularne są w Rosji demokratryczne wzorce.

Żal jest mi tej części rosjan, którzy chcieliby normalnego kraju. Tylko oni mogą odmienić oblicze Rosji. Trudno nawet dzisiaj oszacować jaki procent tego narodu pragnie Rosji szanującej wolność sąsiadów i zgodnie współpracującej z resztą świata nad pokonaniem globalnych problemów. 

Tych przecież nie brakuje. Nawet bez wojen mamy jako ludzkość na głowie do rozwiązania palące problemy jeżeli nie chcemy bezczynnie czekać na skutki globalnego ocieplenia i destrukcji klimatu. Warto by jak najszybciej zakończyć tą wojnę i wrócić do rozwiązywania najpoważniejszych problemów świata.

Padł nowy rekord OZE w Polsce. To już prawie 8 GW realnej generacji energii.

 Mamy nowy rekord generacji energii elektrycznej w Polsce z odnawialnych źródeł energii. 

Dotychczasowy godzinowy rekord padł 9 kwietnia 2021, kiedy to w czasie 1 godziny z elektrowni wiatrowych pozyskaliśmy 5.2 GWh energii a ze słońca 2.615 GWh. Łącznie dało to 7.816 GWh energii, co do dzisiaj było rekordem Polski.

Nowy godzinowy rekord OZE - 7.913 GWh

Dzisiaj, 21 lutego 2022 o godzinie 14:35 Polskie Sieci Energetyczne podały dane dotyczące generacji energii z wiatru i słońca pomiędzy godziną 13-tą a 14-tą. Wyniki:

• elektrownie wiatrowe: 6.616 GWh
• eketrownie fotowoltaiczne  1.297 GWh
• suma - 7.913 GWh.

Gdy dodamy generację z elektrowni na biomasę 231 MWh oraz 295 MWh z elektrowni wodnych, to generecja z odnawialnych źródeł w Polsce w najlepszych, rekordowych godzinach przekracza już 

8.4 GWh.

 Myślę, że tej wiosny przekroczona zostanie bez problemu granica 10GW mocy z polskiego OZE.

Wiadomo było, że moc polskiego OZE wzrosła od tego czasu o około 30%. Wiadomo byłu, że wiosna będzie pełna kolejnych rekordów generacji OZE. Ciekawe, że już w lutym zabieramy się za bicie nowych rekordów.

Coraz wyższe moce OZE cieszą, bo pozwalają nam zmniejszyć emisję CO2 do atmosfery a co za tym idzie pozwalają uniknąć opłat za emisję tego gazu cieplarnianego. W naszym kraju toczy się intensywna debata, kto/co odpowiada za tak wysokie rachunki za energię. Przy okazji bicia kolejnego rekordu OZE warto zauważyć, że generacja zielonej energii jest orężem do walki z wysokimi cenami energi. 

Rekord sumarycznej generacji OZE w styczniu.

Wysoka godzinowa generacja to chwytliwy temat, ale bardziej wartościowa jest wysoka suma wygenerowanej energii w dłuższej perpektywie czasowej. W tym kontekście warto zauważyc, że styczeń 2022 roku był absolutnie rekordowym miesiącem pod względem sumarycznej generacji z OZE. W tym okresie udało się wyprodukować 2665 GWh energi z wiatru i słońca. (głównie z wiatru 2531 GWh).

Dotychczasowy rekord nakręcony został w Polsce w październiku 2021 roku i wynosił 2145 GWh. Został zatem pobity od razu o ponad 24%. Zeszłoroczny boom na fotowoltaikę nakręcony został decyzją o zamknięciu formuły prosumenta dla nowych chętnych oraz przez skokowy wzrost cen energii. Ciągle dochodzą nowe wiatraki, mimo, że reguła 10H mocno zamroziła ten rynek inwestorom. 

Energetycy raczej nie lubią OZE. Dla nich to jest realny problem do rozwiązania. Rozumiem ich. Łatwiej odpalić stabilne, węglowe bloki niż gimnastykować się w celu zapewnienia stabilności parametrów sieci i jej bezpieczeństwa. To nie jest łatwe. Wiemy jednak, że energetyka oparta na węglu na dłuższą metę będzie robiła się coraz droższa. Opłaty za emisję CO2 mogą tylko rosnąć. Dlaczego? 

Nie ma innej możliwości. CO2 jest szkodliwym produktem rekcji spalania paliw kopalnych, z którym nie ma co zrobić. Co robimy gdy pojemnik na odpady przy naszym domu okazuje się za mały? Zamawiamy większy. Kto bogatemu zabroni. Problem z CO2 jest jednak trudniejszy  do rozwiązania. Atmosfera wokół ziemi, którą nasz nowożytna cywilizacja traktowała od półtora stulecia jak darmowy śmietnik nie jest w stanie bezkarnie wchłonąć kolejnych miliardów ton CO2. Karą jest wzrost temperatury globu, co niedługo spowoduje utratę przez ludzkość kolejnych terenów nadających się do uprawy żywności i do życia w ogóle. Migracje klimatyczne przerodzą się w wojny klimatyczne o pozostałe części świata zdatne do życia. 

Mając tą świadomość człowiek wprowadza opłaty za ten "podniebny śmietnik" mające skłonić ludzkość do rozpoczęcia transformacji energetycznej, która nie będzie się opierała na węglu. Im bliżej będziemy klimatycznej katastrofy tym bardziej będą rosły ceny za emisję CO2. To jest logiczne. W tym sensie traci na znaczeniu dyskusja w jakim stopniu polityka klimatyczna UE przyczynia się do wysokości naszych rachunków. Ja nie mam wątpliwości, że brudna  energia powinna być droga, bo ludzkość w przeciwnym razie nie zacznie redukować śladu węglowego i sama zniszczy swoją planetę.

Mnie nurtuje raczej pytanie co konkretnie możemy zrobić, żeby skutecznie redukować nasz ślad węglowy, który nas tak drogo kosztuje. Nie jest trudno policzyć, że wspomniane 2.6 TWh zielonej energii wyprodukowane w Polsce w styczniu spowodowało, że wyprodukowaliśmy o tyle samo mniej brudnej energii z węgla. 

•  Efektem wyprodukowania 1 kWh energii z węgla jest w Polsce 820 gr CO2;
•  Efektem wyprodukowania 1 kWh energii ze słońca jest w Polsce 45 gr CO2; 
•  Efektem wyprodukowania 1 kWh energii z wiatru jest w Polsce 11 gr  CO2.

Vestas - jeden z największych producentów turbin 

Zatem wyprodukowanie w styczniu 2.531 TWh z wiatru i 134 MWh ze słońca przekłada się na 2.15 miliona ton oszczędności CO2. To powoduje, że przy średniej 90 Eur za tone CO2 wydaliśmy w styczniu mniej o 193 miliony Euro czyli mniej o 870 milionów PLN. Sporo. 

Prawie miliard PLN w 1 miesiąc. 

To jest prawie miliard PLN, który stanowi zysk wszystkich konsumentów energii w Polsce, bo niższe koszty produkcji przeładają się w efekcie na niższą średnią cene prądu w hurcie. Gdy śledzi się ceny energi na giełdzie to widać wyraźnie, że one spadają gdy zaczyna dobrze wiać lub świecić słońce. To jest powód dla którego zielona energia powinna być lubiana przez polaków. Jeżeli dobra produkcja z OZE występuje w godzinach szczytowych, to w ogóle bingo, bo unikamy odpalania najgorszych i najdroższych elektrowni w kraju. A system jest tak pomyślany, że cenę energii na rynku wyznacza właśnie ta najdroższa aktualnie używana.

Warto też powtarzać, że sprzedaż praw do emisji CO2 nie trafia gdzieś do Unii, tylko trafia do dyspozycji naszego rządu, który może te pieniądze wydać na zieloną transformacje źródeł generacji oraz dostosowanie sieci do nowej rzeczywistości. 

Zasadnicze pytanie jest takie: czy optymalnie wykorzystujemy fundusze na zieloną transformację. Branża wiatrakowa ciągle czeka na złagodzenie zasady 10h, która prawktycznie zablokowała większość lądowych inwestycji. A przecież wiele farm wiatrowych może powstać za pieniądze prywatnych polskich inwestorów. Rząd nie musi wcale wydawać miliardów na wiatraki. Inwestorzy stoją w blokach i tylko czekają na zielone światło. Albo inwestują polski kapitał w wiatraki za granicą, gdzie znajdują sprzyjające warunki do inwestowania. Szkoda tego potencjału. 

Szkoda też potencjału polskiej fotowoltaiki, który zostanie zahamowany od kwietnia. Uważam, że likwidacja opcji prosumenta jest przedwczesna. To nie fotowoltaika jest największym problemem naszego systemu energetycznego. Przynajmniej tak wskazują liczby. 

W praktyce maksymalna generacja z elektrowni wiatrowych w Polsce przekracza już 6.6 GW mocy. Maksymalna moc generowana ze źródeł fotowoltaicznych jeszcze nigdy nie przekroczyła w Polsce 3.5 GW. Struktura naszej fotowoltaiki jest taka, że dominują inwestycje prosumentów, którzy w praktyce rzadko wysyłają do sieci więcej niż 50% swojej energii w ujęciu statystycznym. Włączenie się kolejnych prosumentów do sieci nie spowodowałoby skokowej zmiany w systemie. To raczej wiatr odpowiada za większą zmienność, bo elektrownie wiatrowe oddają moc w całości do sieci. 

Mam na myśli oczywiście  moc fotowoltaiki wysłaną do sieci. Ile łącznie wytwarzają instalacje prosumentów tego nikt nie jest w stanie zmierzyć. Poszczególne osoby mogą sobe to obliczyć, od wartości sumarycznej generacji odejmując wskazania licznika energii wysyłanej do sieci,  natomiast nie jest znana globalna wartość tzw. autokonsumpcji prosumentów. Można ją jedynie szacować. 

Co z magazynami energii? 

Wyska generacja OZE cieszy, rodzi jednak wiele pytań. Jednym z jest pytanie o efektywne i ekonomicznie uzasadnione sposoby magazynowania nadwyżek energi przynajmniej przez kilka godzin, do czasu gdy będą warunki do jej skonsumowania lub sprzedania w europejskiej sieci energetycznej. Nad tym problemem głowi się teraz spora część naszych naukowych elit. W Polsce nie sięgamy jednak nawet po tak sprawdzone systemy jak budowa elektrowni szczytowo-pompowych. Wszystko co mamy w tym zakresie powstało wiele lat temu. W Młotach na Dolnym Śląsku mogłaby powstać największa elektrownia szczytowo-pompowa o mocy 750 MW, większa niż Żarnowiec. Jednak pomysł jest dopiero na etapie listów intencyjnych. Dobrze,  że potencjał jest widoczny, ale jeszcze wiele lat zajmie jego uruchomienie. Spodziewam się, że szybciej ludzkość wypracuje ekonomiczne domowe mikromagazyny i zwykli obywatele sfinansują tą trudną operację magazynowania nadmiaru energii z sieci. Rosnące szczytowe ceny energii nakręcą już niedługo ten biznes. Likwidacja prosumenta w krótkim czasie nauczy tysiące polaków sprzedawać energię, a potem magazynować, żeby sprzedawać drożej i przy okazji stabilizować system. A jak wiadomo - polak potrafi.

20 % mojej domowej energii to OZE [kalkulator] Kto da więcej ?

Witajcie. 

W tym tekście po dłuższej przerwie chciałbym poruszyć tematy związane z przetwaniem świata. Nie wiem na ile was to nurtuje, ale ja się ciągle zastanawiam, czy moje wnuki będą jeszcze w stanie cieszyć się światem jaki jak miałem szansę poznać. W dalszej części tekstu przedstawię wam mój sposb liczenia sumarycznego zużycia mojej energii a także udostępnię wam kalkulator do samodzielnego oszacowania ilości zużywanej przez dom i samochody energii. 

Jednym z wątków dominującym na tym blogu jest transport zbiorowy. To jeden z pomysłów człowieka cywilizowanego pozwalający mocno ograniczyć  emisje CO2.

http://eko.org.pl/energia/pdf/R20.pdf

 Dwa lata temu pisałem na tym blogu o mojej  propozycji uczciwie zintegrowanego transportu zbiorowego. Wybuch pandemii rozpoczął trudny czas dla transportu zbiorowego. Ludzie zaczęli się od siebie izolować, wielu pozostało w domach pracując zdalnie. Okresowo także szkoły działają w trybie nauki zdalnej. Te obiektywne czynniki spowodowały, że zapełnienie pojazdów komunikacji miejskiej oraz podmiejskiej okresowo musiało się zmniejszyć. Organizatorzy transportu reagowali na rozwój wydarzeń zmniejszając ilość połączeń. Wydaje się, że pandemia w najbliższych miesiącach będzie przygasać i świat wróci przynajmnije częściowo do wcześniejszego rytmu.

A ten rytm charakteryzuje się ogromnymi ilościami zużywanej energii, potężnymi emisjami gazów cieplarnianych, zwłaszcza CO2. Warto więc ponownie wrócić do refleksji dokąd zmierza nasz świat i jak możemy z tej drogi zawrócić. Obecne technologie dają całkiem sporo możliwości - o tym niżej.

Nie jest trudno zauważyć, że zmierzamy do katastrofy, która przebiega prawie niezauważalnie , ale konsekwentnie. Sekwencja zdarzeń w skrócie jest taka: 

1. spalenie przez ludzkość od początku rewolucji przemysłowej ogromnych ilości paliw kopalnych stworzyło nad kulą ziemską "kołderkę" w postaci powłoki gazów cieplarnianych, która powoduje nagrzewanie planety. 
2. topnienie lodowców prowadzić będzie nieuchronnie do podnoszenia się poziomu oceanów, a spore fragmenty planety wskutek wzrostu temperatury staną się niemożliwe do uprawy żywności  i zamieszkania przez człowieka co spowoduje
3.  rosnącą falę uchodźców klimatycznych. Pojawią się oni na bogatej północy próbując szturmować mury zbudowane na granicach podobne do tego powstającego na granicy z Białorusią. 

Naukowcy spierają się kiedy to nastąpi. Może doświadczą tego nasze wnuki, może nasze dzieci, może my sami. Nie wiadomo. Nikt rozsądny nie kwestionuje już jednak samego mechanizmu, który do tego nieuchronnie prowadzi. 

Co my możemy konkretnie zrobić, żeby te procesy maksymalnie spowalniać? To pytanie jest w sumie dla nas najważniejsze, a odpowiedź na nie ma w sobie pierwiastek praktycznej, gotowej do zastosowania  recepty. . 

Zacząłem się zastanawiać gdzie wypuszczam największe ilości CO2 do atmosfery. Z góry uprzedzam, że to będzie dość męski punkt widzenia problemu. Większość bieżących decyzji zakupowych podejmuje moja żona. One także mają spory wpływ na emisje CO2. Ja skupiam się na funkcjonowaniu domu i samochodów.  Policzyłem więc z grubsza bilas energetyczny naszego domu oraz procesu przemieszczania. Co wyszło mi z tych analiz? 

struktura mojego zuzycia energii 2021

Otóż największą ilość energii w przeliczeniu na kWh zużywa ogrzewanie domu. 

Ogrzewanie 38 %  zużycia energii

Częściowo gazem LPG, częściowo kominkiem, częściowo klimatyzają (to taki rodzaj powietrzej pompy ciepła, o czym czasami ludzie zapominają). Na ogrzewanie zużywamy około 15.1 tysięcy kWh energii na rok, czyli 38% z naszego miksu energetyczngo . 

Transport 32.8% miksu energetycznego.

Kolejną pozycją  jest transport - 32.8 %. Przeprowadzka na wieś to niestety nie była proekelogiczna decyzja. Jednym autem jeździ codziennie do pracy na trasie Przyłęki - Bydgoszcz moja żona. Ja obecnie pracuję w 100% zdalnie, zatem drugie auto stoi zazwyczaj na miejscu. Dzieci dojeżdżają głównie jako pasażerowie w aucie z żoną lub autobusem. Mimo to po przeliczeniu ilości zużywanego paliwa na wspólną jednostkę  kWh wyszło mi z obliczeń, że zużywamy około 13 tysiący kWh rocznie spalając benzynę i olej napędowy w obu autach. Zużycie eneregii przy wykorzystaniu transportu zbiorowego pominąłem z racji niewielkich emisji i braku regularności korzystania z tej formy transportu. Jakieś uproszczenia musiałem przyjąć.

Nie czuję się zbyt komfortowo zatruwając świat, dlatego zdecydowaliśmy się na zakup samochodu hybrydowego, który w założeniach miał trochę ulżyć środowisku. Zapewno to robi. Hydrydowa Toyota Auris w praktyce średnio spala nam 5.15 litra benzyny na 100 km. To jednak ciągle sporo. Tutaj jest spory potencjał do redukcji emitowanego przez nas CO2. 

Zakup pojazdu elektrycznego to jakaś opcja godna rozważenia, ale wymagająca szerszej analizy (może w osobnym tekście). W pojedynczych przejazdach pod moją nogą Auris potrafi spalić mniej niż 4 litry benzyny na 100 km, 

zuzycie 4 litry/100 km w hybrydzie

ale średnia  jest bardziej wiarygodna i tą nią trzeba się posługiwać. Niestety, trzeba to powiedzieć otwarcie klasyczna hybryda nie jest przełomem w walce o zmniejszenie śladu węglowego. Porównywalne emisje osiągają małe w pełni benzynowe pojazdy. Co innego hybryda ładowana z gniazdka (a zwłaszcza z własnej fotowoltaiki). Przy naszych dziennych przebiegach rzędu 30-40 km byłoby to idealne rozwiązanie. Moglibyśmy jeździć prawie w 100% na prądzie unikając największej wady pełnego elektryka jaką jest konieczność produkcji pokaźnych akumulatorów. Ten proces emituje ciągle sporo CO2. Hybryda typu plug-in zadowoli się 5-6 krotnie mniejszym akumulatorem zachowując nieograniczony zasięg dzięki klasycznemu silnikowi benzynowemu. Niestety nie ma w Polsce na hybrydy typu  plug-in dotacji, co powoduje, że cena tej technologii pozostaje relatywnie wysoka. Rozumiem, że ustawodawca nie ma gwarancji, że auto będzie jeździło na prądzie zatem nie dotuje tej technologii. W efekcie potencjalne korzyści nie uzasadniają poniesienia tak wysokich kosztów. Najtańszy nowy plug-in na naszym rynku to obecnie Kia Ceed  za 128 tysięcy PLN.  To sporo.

Energia elektryczna dla domu - 14.2 % 

Trzecią pozycją w naszym miksie energetycznym jest energia elektryczna zużywana na potrzeby użytkowe domu, w tym gotowanie na kuchni indukcyjnej. Przyjąłem do obliczeń 5.6 tysiąca kWh. W praktyce zużycie jest wyższe, ale częściowo zaliczam je na poczet ogrzewania klimatyzacją. Zatem energia elektryczna to 14.2% w miksie energetycznym. W tej pozycji mam najbardziej czyste eko-sumienie, bo na dachu znajduje się instalacja fotowoltaiczna, która w przybliżeniu zaspokaja to zapotrzebowanie

15 % - Ciepła Woda Użytkowa (CWU).  

Ostatnia pozycja to ciepła woda użytkowa. Podgrzewana jest także gazem LPG w kotle kondensacyjnym. Zużycie jest dość wysokie z uwagi na zastosowaną recyrkulację czyli podgrzewanie wody w rurach, żeby nie czekać aż poleci gorąca.

Te liczby powyżej skłaniają mnie do podjęcia dycyzji o zakupie pomy ciepła. Jest to urządzenie dość drogie w zakupie, ale rzeczywiście pozwala na obniżkę kosztów ogrzewania domu i CWU , a także na obniżkę emisji CO2. Warto zauważyć, że pompa ciepła nie produkuje ciepła w procesie spalania paliwa. Ona po prostu przepompowuje ciepło z zewnątrz do wnetrza domu. Kiedyś wydawało mi się to niewiarygodne. Jak to możliwe, że pompa przepompuje ciepłu z dworu, gdzie jest na przykład 0 stopni Celsjusza do wnętrza gdzie ma być 21 stopni ? 

Ano dokładnie tak jak lodówka potrafi przepompować chłód z jej otoczenia do wnętrza lodówki, mimo, że to także przeczy elementarnej logice. Jest to możliwe  dzięki prawom termodynamiki, które twierdzą, że sprężanie gazu podnosi jego temperaturę, a rozprężanie obniża. Zrozumienie tego procesu pozwoliło na budowę wydajnych pomp ciepła. Owszem potrzebują one do działania prądu, ale powiedzmy 3.5 do 4 razy mniejsze ilości niż ilość energii pochodzącej ze spalania paliw kopalnych. Energia idzie głównie na sprężanie i tłoczenie czynnika roboczego w układzie.

W efekcie dom ogrzewany pompą ciepła nadal będzie miał takie samo zapotrzebowanie na energię , np 15 tys kWh, ale taką ilość ciepła uda się wytworzyć przy pomocy 3750-4300 kilowatogodzin. Prawie czary-mary, ale tak to działa w praktyce. Jeżeli macie takie możliwości inwestycyjne to zachęcam was do rozważenia wymiany klasycznego  kotła spalającego paliwa kopalne (węgiel , gaz) na pompę ciepła. Są różne formy dofinansowania takiego przedsięwzięcia. Myśle, że warto podjąć wysiłek przeanalizowania waszej sytuacji. Nie ma jednej uniwersalnej recepty dla każdego , ale warto rozważyć za i przeciw. 

Rekuperacja - około 4 tysięcy kWh zaoszczędzonych

Kolejną formą oszczędzania  ciepła , a także PLN jest w moim przypadku rekuperacja. Zastanawiam się jak można w prosty sposób przybliżyć laikom zasadę działania wentylacji mechanicznej , czyli rekuperacji. 

rekuperator - wymiennik ciepła wentylacji

W domu z klasycznymi kominami, które wyciągają z kuchni i łazienki zużyte powietrze ciepło zawarte w tym powietrzu tracone jest bezpowrotnie. Idzie w komin. Podciśnienie wytwarzane przez kominy powoduje, ze dom zasysa wszystkimi szparami zimne powietrze. To powietrze trzeba ogrzać i to są straty ciepła przy takiej formie wentylacji. W rekuperacji stumień ciepłego powietrza wyrzucanego z kuchmi i łazienek ogrzewa w specjalnym wymienniku ciepła strumień świeżego powietrza doprowadzanego z czerpni zewnętrznej. Ten proces ma zadziwiająco wysoką sprawność sięgającą ponad 90 %. Większość energii zostaje w domu mimo, że pomieszczenia są efektywnie wentylowane. W dodatku wszystkie pomieszczenia. Pokoje także. Takżę przy zamkniętych oknach. W takim domu panuje dobra atmosfera. Warto podkreślić, że zasysane do domu powietrze jest filrowane. Nie uwierzycie jak wygląda po klku miesiącach filtr powierza. Naprawdę, jestem zdecydowanie fanem rekuperacji. Niestety trudno ją założyć jeżeli nie zaplanowano tego na etapie budowy. Ale da się. 

Rekuperator ma wbudowaną elektronikę, która zlicza zoszczędzone ciepło. Mój rekuperator pokazuje, że w skali roku zaoszczędza około 3700 kilowatogodzin w stosunku do sytuacji, w której miałbym zwykłe kominy grawitacyjne. 

Reasumując, gdybym miał dom z klasycznymi kominami zapotrzebowanie na energię do ogrzewania wynosiło by około 18.5 tys. + 3.7 tys.  czyli około 22.2 tysiąca kWh. Dzięki rekuperacji wynosi 18.5 tys, dzięki pompie ciepła to zapotrzebowanie można by zaspokoić przy pomocy około 4.5 do 5  tys kWh prądu. Jeżeli ten prąd uda się wytworzyć w instalacji fotowoltaicznej ,to koszt ogrzewania  domu będzie równy jedynie kosztowi kapitału na instalację fotowoltaiczną i pompę ciepła. Nawet gdyby ten prąd kupować u dostawcy to i tak w obecnych realiach jest to koszt akceptowalny. Takie decyzje naeży zawsze poprzedzić analizą zapotrzebowania domu na ciepło. W przypadku domów z większym zużyciem ciepła instalacj a pompy ciepła może nie być zasadna. Czasami trzeba zacząć od izolacji ścian czy wymiany stolarki, żeby miało to ręce i nogi. 

Każdy z nas ma wpływ na swój mały kawałek świata. Takie są fakty. Kiedyś myślałem, że działając na rzecz poprawy jakości systemu transportu zbiorowego jestem w stanie zdziałać coś więcej. Niestety nie udało się zbyt wiele osiągnąć. Mimo upływu wielu lat nasz system trasportowy nie jest zintegrowany. Mój główny postulat, jakim jest włączenie połączeń kolejowych do wspólnego biletu działającego na terenie Bydgoszczy i jej otoczenia nadal nie jest spełniony.  To wielka szkoda. Zestawienie od którego zaczyna się ten tekst pokazuje wyraźnie, że indywidualne jeżdzenie samochodem osobowym zużywa kilkadziesiąt razy więcej energii niż transport zbiorowy. 

Ile % OZE w moim miksie energetycznym? 

Polska jako kraj walczy o spełnienie unijnych celów w zakresie ilości energii ze źródeł odnawialnych. W 2020 roku udało się Polsce osiągnąć cel 15% OZE rzutem na taśmę doszacowując ilość biomasy spalanej przez polaków w kominkach i tradycyjnych kuchniach (westfalkach). Te informacje podano pod koniec 2021 roku. Z ciekawości postanowiłem oszacować ile % odnawialnej energii zużywam. 

Tutaj jeszcze muszę dodać, że do OZE zaliczane jest spalanie biomasy, czyli na przykład palenie w kominku porządnie wysuszonym, liściastym drewnem. Produkcja i spalanie drewna powoduje, że strumień CO2 jest zamknięty i sumaryczna emisja CO2 jest w przybliżeniu zerowa. 

W tym roku nie miałem zbyt wiele czasu na palenie w kominku, ale i tak szacuję, że  w ten sposób wytworzyliśmy około 2 tysiące kWh energii cieplnej. W przybliżeniu można przyjąć, że spalając drewno w kominku z zamkniętą komorą spalania o wysokiej sprawności z metra przestrzennego opału uzyskamy około 1,8 tys kWh czystej i taniej energi odnawialnej. Kosztuje to niestety także sporo pracy, ale z drugiej strony efekt domowego ciepła wypełniającego salon jest kapitalny. Eko, tanio  i przytulnie 

Warto pracować też nad  techniką palenia. Niedawno zainspirował nie pewien bloger, który zademonstrował metodę palenia od góry. Polega ona na  zbudowaniu stosu szczapek drewna (im wyżej tym drobniejsze) i umieszczeniu na samej górze podpałki. W ten sposób uzyskuje się niewiarygodnie czyste spalanie, co widać po czystości szyby kominka. Tak ułożony stos potrafi się palić przez kilka godzin bez uzupełniania opału. Myślę, że sąsiedzi nie są nawet w stanie zauważyć dymu z komina tak odpalonego kominka. Polecam tą metodę do przećwiczenia. Istnieje na rynku fajna podpałka, która jest  świetna, a przy okazji produkowana przez osoby z niepełnosprawnościami. Dostępna jest np na Allegro,  szukaj pod hasłem K-LUMET. 

Spalając dąb w kominku (2 tys kWh) oraz produkując 6 tys kWh energii elektrycznej w instalacji fotowoltaicznej wytworzyłem  z zasobów odnawialnych około 20 % energii zużywanej przez nasz dom i samochody. 

Jestem OZE na 20%. 

A ty zadawałeś sobie pytanie ile zużywanej przez ciebie energii pochodzi z zasobów odnawialnych? 

Jeżeli chciałbyś to sobie oszacować to możesz skorzystać z tego prostego kalkulatora 

kalkulator energii zuzywanej przez Twój dom i auto/auta

Zebrałem tutaj dane dotyczące zużycia poszczególnych nośników energi : gazu, prądu, paliwa, opału. Po podaniu twoich danych arkusz przeliczy je dla ciebie i wyświetli wynik. Dowiesz się ile % energii którą zużywasz pochodzi ze źródeł odnawialnych. 

Czy warto się tym w ogóle kłopotać? Każdy ma inną wrażliwość ekologiczną. Spotkałem sie w rozmowach z takim podejściem, że nasze oddolne działania ekologiczne nie mają większego znaczenia dopóki wielkie koncerny dbają tylko o swój interes i swoimi działaniami doprowadzają do destrukcji środowiska. Albo takie podejście: jakie znaczenie mają działania krajów samej Europy dopóki Stany Zjednoczone czy Chiny, najwięksi emitenci gazów cieplarnianych nie ograniczą swoich emisji? Każdy z nas musi sobie na to pytanie odpowiedzieć indywidualnie. Ja osobiście chciałbym zrobić coś żeby dołożyć do procesu naprawy świata swoją cegiełkę. Wierzę, że takich wariatów jest więcej i wierzę, że to jest zaraźliwe. Napiszcie w komentarzu jeżeli macie swoje doświadczenia z fotowoltaiką, pompami ciepła czy  rekuperacją. Czy ma to waszym zdaniem sens?  

Z mojej analizy wyszło mi, że zużywam około 40 tys kWh energii rocznie, z tego 20% ze źródeł odnawialnych. Ale są spore rezerwy, żeby ten wskaźnik poprawić. Pompa ciepła, więcej fotowoltaiki, jazda na rowerze, ocieplenie domu w celu ograniczenia strat ciepła. Szczególnie kiepsko wygląda bilans energii zużywanej przez samochody. Sprawność benzynowego silnika spalinowego na poziomie 33% powoduje, że trzeba zużyć 3 razy więcej energii niż to potrzebne, żeby przemieszczać się samochodem. Poruszając się autem przemieszczamy sporą masę razem ze sobą, co zwiększa wydatek energetyczny wielokrotnie w stosunku do jazdy na rowerze. Odwrotne zjawisko występuje przy ogrzewaniu domu pompą ciepła. Zapotrzebowanie na ciepło możemy zaspokoić dostarczając do pompy ciepła czterokrotnie mniej energii niż spalając paliwa kopalne.  

Zatem są tu jeszcze ogromne rezerwy. Na tym przykładzie widać jak głupio gospodarujemy energią. Jak zwykle pierwszym krokiem do naprawy świata jest nazywanie rzeczy po imieniu.

No to szczerze muszę tu powiedzieć, że daleko mi do domu zeroenergetycznego. 40 tys kWh to sporo. Jest nas na stałe 4 osoby, ale okresowo, jak cała rodzinka się zjedzie z Poznania to jest nas siódemka. Na roboczo można przyjąć, że to jest średnio 5 osób. Wychodzi 8 tys kWh na osobę. Sporo.  Ale nie powiedziałem jeszcze ostatniego słowa.

COVID19 - w jakim kierunku to zmierza?

Na świecie COVID-19 pozostaje poważnym problemem. Warto jednak zauważyć, że w większości krajów Europy zachodniej umieralność z powodu tej choroby spadła z poziomu 10 osób dziennie na milion (połowa kwietnia), do poziomu 0,3 osoby dziennie na milion mieszkańców. Mam na myśli próbkę z 10 krajów, opisaną we wcześniejszych tekstach.

COVID-19 umieralność na 1 milion mieszkańców

Obecnie największe ogniska aktywności wirusa przeniosły się do obu Ameryk , Indii, RPA oraz Rosji.

Jak pokazuje wizualizacja poniżej COVID-19 jest w tym roku trzecią najczęstszą przyczyną zgonów:

kliknij i zobacz wzrost aktywności wirusa w czasie

Wirus w Europie przygasł, mimo odmrożenia gospodarki oraz częściowo swobody przemieszczania się.

W skali globalnej dzienna liczba zakażeń ciągle jednak rośnie:

https://www.worldometers.info

Ciągle nie wiadomo z czego wynika większa odporność polaków na tego wirusa.

Polska w światowym rankingu krajów dotkniętych przez Covid-19 spadła już na miejsce:

• 46 pod względem sumarycznej ilości stwierdzonych przypadków (43402);
• 72 pod względem ilości przypadków śmiertelnych na 1 milion mieszkańców (44) ;
• 96 pod względem ilości przypadków na 1 milion mieszkańców (1147).

Są kraje i to bogatsze, w których covid-19 zabił wielokrotnie więcej ludzi.  Nawet 15-20 razy więcej w przeliczeniu na 1 milion mieszkańców. Ciekawe , że czasami te kraje są stawiane nam za wzór walki z wirusem. Interesujące to podejście. Gdy umieralność osiągnęła w tych krajach bardzo wysoki wskaźnik, naturalne, że łatwiej uzyskać i wykazać procentowy spadek. Ale czy z takim podejściem do analizy skuteczności zgodziłoby się kilkadziesiąt tysięcy umarłych z powodu wirusa Hiszpanów, Włochów czy Anglików ?  Raczej nie.  Nie się inne kraje cieszą z faktu, że u nich cyferki spadają, a my się cieszmy, że udało się uratować kilkadziesiąt tysięcy rodaków więcej.